Osman İşmen

Müziğin Hayatımızdaki Yeri

İnsanlığın var olduğu günden beri müziğin de varolduğu reddedilemez bir olgudur. Doğarız kulağımıza okunan ezan müziktir…öldüğümüzde de okunan sela. ağıt veya ilahi gene müziktir…resmi son yolculuklarda da CHOPİN in cenaze marşı……demek ki bu uzun ince bir yol notalarla başlayıp notalarla nihayet bulan bir yolculuktur….Acaba hayatımızda müziğin olmadığı bir an var mıdır?…bunun cevabı tabii ki hayır…kulağımıza okunan ninniler …okula başladığımızda ilk öğrendiğimiz okul şarkıları bizi ömür boyu içine alacak olan müzik yolculuğumuzun ilk basamaklarıdır….sonra yaşımız ilerledikçe kendi kişiliğimize uygun müzik türlerinde kendimizi buluruz ….aslında sevdiğimiz müzik bizim kişiliğimizin ve karakterimizin aynası olur bir zaman sonra…Jazz müziği dinleyen le Arabesk dinleyen kişilerin karakter farklılıkları bu müzik türleri ile ortaya çıkar….

Sanatın bütün dalları çok önemlidir fakat bunlar içinde müziğin yeri bana göre daha farklıdır….zira malzemesi en sınırlı sanat dalıdır müzik….7 nota hadi bunlara 5 de siyah tuşu eklediğimizde ortaya çıkan 12 nota ile belki de trilyonlarca beste yapılmıştır ve bunların hiçbiri diğerine benzememektedir….düşünüldüğünde aklın alamayacağı bir şey bu….daha bu 12 notayla dünya var oldukça daha kim bilir kaç milyar beste yapılacak birbirine benzemeyen…..halbuki bir ressamın kullandığı boyalar renkler ve çeşitli yan malzemeler son derece fazladır. Müziğin diğer sanat dallarında diğer bir ayrıcalığı da içinde birçok bilimsel öğe barındırmasıdır….

Müzik Fizikle son derece ilintilidir çünkü notaların sahip olduğu frekanslar fiziksel bir olaydır…..Müzik içinde matematik vardır…..yazılan müzik eserlerinin ritmik unsurları tamamen matematiğe dayanır….Müzik insan psikolojisini yönlendiren bir sanat dalıdır….düşünün bazen en kederli veya sinirli olduğumuz durumda güzel bir melodi bizi sakinleştirir ve huzur verir yani Müzik aslında müthiş bir terapi metodudur….bütün meditasyonlar müzikle olmaz mı?….müziğin bir coğrafyası vardır…bugün çalan bir melodinin hangi coğrafi bölgeye ait olduğunu rahatlıkla anlayabiliriz…Ege bölgesinin melodileri ve ritimleri ile Karadeniz bölgesinin melodi ve ritimlerinin birbirine benzemesine imkan var mıdır?.....müzik içinde tarih gizlidir çalan bir klasik müziğin hangi çağa ait olduğunu rahatlıkla anlayabiliriz…..

Ortaçağ müziğiyle modern çağ veya Barok çağ müzikleri içinde bize tarihi hatırlatan unsurlar vardır…..zamanında müziğin ve çeşitli makamların hastalıkların tedavisinde kullanıldığı bilinen bir gerçektir…..Selçuklular bunu en iyi kullanan bir medeniyetti…Müzik dinlediğimizde bu genellikle klasik müzik için geçerlidir gözümüzü kapadığımızda besteci bizi notalarla anlatmak istediği dünyanın içine sokar adete görsel bir efekt yaratır…besteci eğer bir ormanı anlatıyorsa sizi oraya notaların yardımıyla götürür…bir denizin dalgalarını notaların yardımıyla duyabiliriz…..hatta bir ay ışığını bile besteci bize hissettirmiştir…Marşları ele aldığımızda toplumsal bir güç yaratan müzik türüdür marşlar insanları bir araya toplayan ve ortak hareket etme duygusu yaratan bir olgudur…Batı da duygular daha çok enstrümantal müziklerle ifade edilirken doğu toplumlarında sözlü müzikler ön plana çıkmıştır….bu toplumların sahip olduğu kültürel altyapı ile çok ilgilidir. Batıda melodi ön plana çıkarken Doğu da söz ve şiir ön plana çıkar….

Müzik içinde mimari bir yapı da vardır…bir eseri düşünün bu eser notaların üst üste konulmasıyla ortaya çıkmıştır aynı bir binadaki tuğla demir kum çimento vs. gibi malzemelerin kullanılması gibi …..ama burada bir mimari proje olmadan bunları gelişigüzel kullandığımızda o bina çöker….aynı müzik eserinde de belli kurallar a uyulmadığında aynı mimari bir proje yapar gibi parti türe(şef partisyonu)yazılmalıdır önce …….bu müziğin mimari projesidir …

Müzik insanın düşünce gücünü kuvvetlendirir ve değişik duygulara sürükler…aynı müzik değişik kişilerde değişik etkiler yaratır….bir Film düşünün müziksiz olabilir mi? Olamaz tabii ki.

Birçok örneği vardır yıllar önceki bir filmin bir sahnesi i akılda kalmazken müziği halen dillerdedir….

İşte müziğin gücü